Điều kiện tự nhiên
Xuân Cẩm là một xã nằm ở phía tây nam huyện Hiệp Hoà, cách trung tâm huyện khoảng 10 km. Có trục đường liên xã Mai Trung – Xuân Cẩm – Hương Lâm – Bắc Lý chạy qua dài 3km. Phía bắc giáp với xã Mai Trung, Hiệp Hòa; phía nam giáp với xã Hương Lâm, huyện Hiệp Hòa; phía tây giáp với Sóc Sơn, Hà Nội; phía đông giáp thị trấn Bắc Lý. Với tổng diện tích tự nhiên khoảng tương đương 8,7km2, trong đó đất nông nghiệp trên 486,63 ha, dân số 12950 nhân khẩu với 2872 hộ gia đình, được phân chia theo địa giới hành chính gồm 05 thôn gồm thôn Cẩm Bào, Cẩm Trung, Xuân Biều, Cẩm Xuyên, Cẩm Hoàng
Hình dáng xã Xuân Cẩm nhìn tổng thể mang một nét đặc thù tương đối hiếm, gần giống với hình số 8, kéo dài ở phần dưới, chạy dọc theo đê sông Cầu, phần trên có hình tròn, chỗ thắt ở giữa eo lại một cách khiêm nhường, chiều nganh cực tiểu khoảng 0,5km, trong khi chiều dài cực đại của xã khoảng 7,5 km.
Về thổ thưởng, đất Xuân Cẩm thấp dần theo hướng Bắc- Nam. Phía Bắc do ảnh hưởng của gò đồi trung du nên có phần cao hơn chút ít, phía Nam ô trũng rõ rệt, được bồi tụ phù sa hàng năm của sông Cầu nhưng do thường bị ngập nước nên đất có phản ứng chua ở mức gần trung tính, thành phần chủ yếu là đất thịt nhẹ đến trung bình. Đất giàu mùn và đạm, lân và kali chỉ ở mức trung bình và nghèo.
Tài nguyên thiên nhiên
Xuân Cẩm không nằm trên vỉa khoáng sản vào ngoài một thứ đất sét làm vật liệu xây dựng nhưng trữ lượng không đáng kể, còn cát, sỏi song cũng có nhưng ít. Đất canh tác của Xuân Cẩm nằm trong vùng bí và lầy thụt, dễ bị úng ngập nên hàng năm chỉ cấy 2 vụ, chỗ trũng quá thì chỉ 1 vụ, nên hiệu quả sản xuất nông nghiệp không cao. Biện pháp cơ quản giải quyết các vấn đề tưới tiêu chống được úng lụt.
Về giao thông của xã Xuân Cẩm đang có những bước khởi sắc khi tuyến đường vành đai VI nối giữa tuyến đường Quốc lộ 1 với Quốc lộ 3 cắt ngang xã Xuân Cẩm, nhưng tuyến đường này vẫn chưa được thông quan (Đường cầu vành đai chưa làm bên phía Hà Nội). Còn lại các trục đường chính của huyện không chạy qua địa bàn Xuân Cẩm lên việc liên lạc với bên ngoài vẫn còn hạn chế.
Về giao thông đường thủy, có ưu thế hơn, 5km sông Cầu làm thủy giới, xuôi theo sông 7 km thì đến bến đò Đông Xuyên (Hiệp Hòa sang Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) theo tỉnh lộ 295 hoặc ngược dòng 6km là bến đò Vát (Hiệp Hòa sang Sóc Sơn, đoạn cuối của Tỉnh lộ 296).
